گابریل گورکیان

منتشر شده در تاریخ ۳۰ فروردین، ۱۴۰۳

گابریل گورکیان در 21 نوامبر سال 1892 در استانبول امپراتور عثمانی متولد شد و در 29 اکتبر سال 1970 در آنتیب فرانسه درگذشت. وی از بنیان گزاران معماری نوین در ایران به شمار می رود. گورکیان از دانشگاه معماری و هنرهای کاربردی وین فارغ التحصیل شده بود. او همچنین در دانشگاه ایلی نوی نیز به تدریس معماری پرداخته و در ایران، اروپا و آمریکا فعالیت کرده است. گورگیان ساختمان ها، فضاهای داخلی، بیرونی و باغ های متنوعی را طراحی کرده است.

پس از اینکه در سال 1894 دولت عثمانی کشتار ارمنه را آغاز کرد؛ خانواده او تصمیم گرفتند که به غرب مهاجرت کنند و راهی تهران شدند. پس از ورود به تهران پدر گابریل به عنوان جواهرشناس در دربار مظفرالدین شاه مشغول به کار شد. گابریل و دو خواهر و برادرش با اینکه اصالت ارمنی داشتند ملیت ایرانی را برای خود انتخاب کردند. او پس از طی کردن تحصیلات ابتدایی در تهران در 10 سالگی برای ادامه تحصیل به وین رفت و پس از مدتی وارد مدرسهٔ معماری آکادمی هنرهای کاربردی وین شد. در آن زمان اتریش یکی از فعال ترین مراکز در معماری نوین بود و قطعا جریانات هنری آن زمان و آشنایی اش با معماران بنام تاثیر زیادی بر او گذاشتند. گورکیان پس از اینکه در سال ۱۳۰۱ (۱۹۲۲) فارغ‌التحصیل شد به چند کشور اروپایی سفر کرد و در نهایت پاریس را برای اقامت برگزید و به معماری پرداخت.

در این زمان او با هانری سواژ که از معماران بنام فرنسوی بود آشنا شد و در دفتر او به کار پرداخت. این همان دفتری بود که وارطان هوانسیان نیز با آن همکاری کرده بود. گورکیان در سال 1316 شمسی به علت بیماری همسرش مجبور به ترک تهران شد و به انگلستان رفت و از سال 1937 تا سال 1940 در انگلستان زندگی کرد؛ اما در سال 1940 مجددا به فرانسه بازگشت و به علت اشغال کشور به جنوب فرانسه رفت. سپس در سال 1944 پس از اتمام جنگ و آزادی فرانسه به پاریس رفت و در فعالیت های بازسازی پس از جنگ مشغول شد .

گورکیان از سال 1948 تا سال 1969 در ایالات متحده آمریکا اقامت داشت و در دانشکده فنی آلاباما و دانشکده معماری ایلی نوی به تدریس معماری پرداخت.

سرانجام گابریل به علت بیماری چندین ساله همسرش در سال 1969 به جنوب فرانسه که دارای آب و هوای مناسبی بود رفت اما همسرش پس از مدت کوتاهی از دنیا رفت. خود گابریل هم در 29 اکتبر سال 1970 مصادف با 4 آبان سال 1349 هجری شمسی در گذشت.

آثار گابریل گورکیان در ایران

– ساختمان شماره ۷ وزارت امور خارجه (کاخ شهربانی پیشین)
– طرح ساختمان وزارت صنایع طرح باشگاه افسران (بعد از رفتن او وارطان هوانسیان این پروژه را به اتمام رساند)
– آمفی تئاتر مدرسهٔ نظام
– طرح ساختمان وزارت امورخارجه
– ویلای آقای پناهی
– ویلای آقای سیاسی
– ویلای آقای خسروانی
– ویلای آقای نظام مافی
– ویلای آقای ملک اصلانی
– ویلای آقای فیروز
– طرح کاخ دادگستری تهران (البته در رابطه شک و تردید وجود دارد!)

آثار گابریل گورکیان در خارج از ایران

– باغ کوبیست، فرانسه
– خانه های شماره ۶۷ و ۶۸، اتریش

نویسنده

Sholeh Gharibi

شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.