روبرت واهانیان

منتشر شده در تاریخ ۳ اردیبهشت، ۱۴۰۳

روبرت واهانیان در 7 مرداد سال 1316 (1937 میلادی) در یک خانواده ارمنی مرفه متولد شد. مادر او اهل تبریز و پدرش اصالتا از ارمنیان مهاباد بود. مادر واهانیان در دبستان اسدی در تبریز معلم و پدرش در یک تجارت خانه آلمانی مشغول به کار بود. واهانیان در یک برهه تاریخی و بحرانی متولد شد، چهار یا پنج سال بیشتر نداشت که روس ها تبریز را بمباران کردند و آنها مجبور شدند مدتی را در زیر زمین خانه شان سپری کنند تا اینکه زندگی به روال عادی بازگشت. واهانیان تا کلاس ششم را در دبستان اسدی تبریز که یک مدرسه ارمنی بود درس خواند و سپس به دبیرستان فردوسی رفت که دبیرانی باسواد و عاشق داشت که در رشد علمی و اجتماعی دانش آموزان بسیار اثر گزار بودند.

واهانیان در دبیرستان رشته ی ریاضی را انتخاب کرد و در درس رسم فنی از تمام همکلاسی هایش بهتر بود. دوره دبیرستان او مصادف شد با  نهضت ملی شدن صنعت نفت و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش. و خانواده او همانند بسیاری از ارمنیان از شرایط مطلبوبی برخوردار نبودند. پس از اینکه واهانیان دوران دبیرستان را پشت سر گذاشت در رشتۀ شبانۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز قبول شد و یک سال (۱۳۳۷ ـ ۱۳۳۸ش) در این رشته تحصیل کرد اما این چیزی نبود که خواسته ی قلبی او باشد بنابراین سال بعد (۱۳۳۸ ـ ۱۳۳۹ش) با تلاش بیشتر در رشته ی معماری دانشگاه تهران پذیرفته شد در نتیجه از تبریز به تهران آمد و از آنجایی که پدرش نیز یک سال بود که در تهران در جستجوی کار بود یک سال پس از تحصیل روبرت خانواده اش به تهران آمدند.

معماری در آن زمان جایگاه ویژه ای داشت و آغاز شکوفایی این رشته در ایران بود. درواقع نظام آموزشی دانشگاه تهران در رشته معماری برگرفته از نظام آموزشی مدرسۀ ملی هنرهای زیبای پاریس در فرانسه بود. سرانجام واهانیان در سال ۱۳۴۶ از رشته معماری فارغ التحصیل شد و در بخش خصوصی فعالیت کرد. در پاییز همان سال دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران دوره ی 5 ساله رشتهی شهرسازی را آورد و واهانیان آن را نیز طی کرد.

واهانیان از سال 1366 در رشت ساکن شد و مسئولیت های بسیاری را در این شهر بر عهده گرفت. او در دهه ی 70 در دوره شورای شهر اول و دوم، مسئولیت مرمت و بازسازی ساختمان مسکونی اولین شهردار رشت، حاج «میرزا خلیل رفیع» را برعهده گرفت و پس از اتمام این بازسازی این عمارت ساختمان اصلی شورای شهر رشت شد. او برای انجام این بازسازی ها انقدر در مورد گیلان تحقیق و مطالعه کرد که به عنوان یک گیلان شناس از او یاد می شود.

مقاله های روبرت واهانیان

 «رشت و پیشینۀ تاریخی مقررات سیمای شهری»، معماری و شهرسازی، ش ۲۴ (پائیز ۱۳۷۲).
ـ «ره آوردی از سفر ترموپیل»، ره آورد گیل، ش۱ (۱۳۷۴).
ـ «قدیمی ترین نقشۀ شهر رشت یک سند علمی است یا یک میراث فرهنگی؟»، گیله وا، ش ۳۸ (آبان و آذر ۱۳۷۵).
ـ «آلفرد نوبل و رشت»، گیله وا، ش ۴۰ و ۴۱ (فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۶).
ـ «تاریخچۀ قدیمی ترین نقشۀ شهر رشت (به روایت مجموعه اسناد عبدالوهاب خان آصف الدوله)»، گیله وا، ش ۵۴ (مهر و آبان ۱۳۷۸).
ـ «تاریخچۀ خاندان و تجارتخانۀ تومانیانس»، ره آورد گیل، ش ۲ (پائیز ۱۳۷۸).
ـ «رشت را فراموش نکنیم»، گیله وا، ش ۵۵ (آذر و بهمن ۱۳۷۸).
ـ «نیکلا آدونتس»، پیمان، ش ۹ و ۱۰ (پائیز و زمستان ۱۳۷۸).
ـ «مدخلی بر معماری های باشکوه رشت»، گیله وا، ش ۵۶ (فروردین ۱۳۷۹).
ـ «تصحیح تاریخ»، گیله وا، ش ۵۷ (اردیبهشت و خرداد ۱۳۷۹).
ـ «در جست و جوی سناریوی مستند جنگل مه آلود»، گیلان ما، ش ۳ (تابستان ۱۳۸۰).
ـ «تأملی بر متن یک اعلان چاپ شده»، گیلان ما، ش ۹ (زمستان ۱۳۸۱).
ـ «رشت قدیم» (مصاحبه با واهانیان)، فضیلت، س ۱، ش ۲ (۲۰ مرداد ۱۳۸۲).
ـ «جنبش جنگل در بستـــر تحولات ملی ـ منطقـــه ای »، گنجینۀ اسناد، ش ۵۵ (پائیز ۱۳۸۳).
ـ «بازسازی یک خانۀ قدیمی در رشت»، معمار، ش ۴۲ (فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۶).
ـ «وداع تلخ اهالی رشت با زادگاهشان»، گیلان ما، ش ۳ (بهار ۱۳۸۷).
ـ «روزنامۀ جنگل در ادوار سه گانه سبز و سفید و سرخ»، گیلان ما، ش ۳۳ (بهار ۱۳۸۸).
ـ «بوی جوی مولیان»، معماری و شهرسازی، ش ۱۰۵ (بهار ۱۳۹۱).
ـ «رشت، خاستگاه اولین مقررات سیمای شهری»، فرهنگ و معماری.
ـ «رشت، روزی روزگاری»، گیله وا، ش ۱۲۰ (خرداد و تیر ۱۳۹۱).

سخنرانی های روبرت واهانیان

ـ «زلزلۀ ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ رودبار»، ارائه شده در نخستین همایش معاونان عمرانی شهرداری های کشور در شیراز (شیراز، تابستان ۱۳۷۰).
ـ «نقش ژئومورفولوژی و هیدرولوژی در شکل گیری ساختار شهری رشت»، ارائه شده در جمع مهرورزان گیلان پژوه (رشت، تابستان ۱۳۷۲).
ـ «تأثیر معماری گیلان و مازندران در معماری تاریخی کاخ چهلستون اصفهان»، ارائه شده در جمع مهرورزان گیلان پژوه (رشت، تابستان ۱۳۷۴).
ـ «جنبش جنگل در تقویم تاریخ»، ارائه شده در جمع مهرورزان گیلان پژوه (رشت، زمستان ۱۳۸۵).
ـ «مرمت خانۀ اولین شهردار رشت»، ارائه شده در موزۀ میراث روستایی گیلان (سراوان رشت، بهار ۱۳۸۶).
ـ «واژگان و مصراع های یونانی در غزلیات مولانا»، ارائه شده در جمع مهرورزان گیلان پژوه (رشت، زمستان ۱۳۸۶).
ـ «تاریخچۀ تأسیس بلدیۀ رشت»، ارائه شده در مراسم یکصدمین سال تأسیس انجمن شهر و بلدیه رشت (رشت، مجتمع خاتم الانبیاء، آذر ۱۳۸۷).
ـ «اسناد و روایات جنگل»، ارائه شده در مجتمع خاتم الانبیاء (رشت، آبان ۱۳۸۸).
ـ «تبلور ویژگی های معماری دوران سلجوقی و ایلخانان مغول، در معماری گنبد سلطانیه»، ارائه شده در جمع مهرورزان گیلان پژوه (رشت، پاییز ۱۳۹۰).
ـ «رشت خاستگاه اولین مقررات سیمای شهری در ایران»، ارائه شده در شهرداری تهران به مناسبت روز جهانی شهرسازی (تهران، زمستان ۱۳۹۰).

آثار روبرت واهانیان

  مرمت و بازسازی برج ساعت ساختمان شهرداری رشت، 1369
– مرمت و بازسازی خانۀ قدیمی خاندان اخوان ـ پورعباس (خانه شورای اسلامی شهر رشت)، ۱۳۸۲

افتخارات روبرت واهانیان

-تقدیر و تشویق به خاطر مدیریت طرح مرمت و بازسازی برج تاریخی ساعت شهرداری رشت، ۱۲ تیر ۱۳۷۰، شهرداری رشت

-تقدیر به خاطر تلاش برای حفظ و حراست از مواریث فرهنگی کشور، ۲۸ اردیبهشت ۱۳۷۲، سازمان میراث فرهنگی گیلان.

-دعوت از طرف مدیریت ارشاد اسلامی گیلان برای سفر به تهران، به منظور بررسی اسناد نهضت جنگل، ۱ مهر ۱۳۷۵.

-تقدیر به خاطر شرکت در نخستین همایش بازشناسی نهضت جنگل و میزبانی مدعوان مرکز ایران‌شناسی ارمنستان، ایروان، ۲۰ مهر ۱۳۸۱، شورای اسلامی رشت.

-لوح تقدیر برای تحقیق و پژوهش در عرصه‌های فرهنگی و تاریخی رشت، ۲۱ مهر ۱۳۸۱، شهرداری رشت و شورای اسلامی رشت.

-لوح تقدیر برای احراز مقام بهترین مهندس ناظر معماری سال، به خاطر مرمت ساختمان اولین شهرداری رشت، اسفند ۱۳۸۱، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان.

-لوح تقدیر و تشکر به خاطر اهدای دو نقشهٔ قدیمی از رشت به سازمان اسناد ملی ایران، ۵ مرداد ۱۳۸۳، معاونت اسناد و کتابخانهٔ ملی ایران.

-لوح تقدیر و تشکر به خاطر اهدای قدیمی‌ترین نقشهٔ شهر رشت به شهرداری، ۳۰ آذر ۱۳۸۳، شهرداری رشت.

-دعوت به ارمنستان و شرکت در نخستین همایش بین‌المللی تالش‌شناسی، ۲ خرداد ۱۳۸۴، مرکز ایران‌شناسی دانشگاه دولتی ارمنستان در ایروان.

-لوح تقدیر به مناسبت بزرگداشت مهندسان پیش‌کسوت، ۱۶ خرداد ۱۳۸۴، مؤسسهٔ آموزش عالی جابر بن حیان.

-لوح تقدیر به خاطر اهدای عکس شهرداران سابق رشت به شهرداری، ۶ تیر ۱۳۸۴، روابط عمومی شهرداری رشت.

-لوح تقدیر به مناسبت زادروز شیخ بهایی ـ روز معمار، ۳ اردیبهشت ۱۳۸۵، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان.

-لوح تقدیر به مناسبت احراز سمت ریاست گروه تخصصی معماری برای سومین بار، شهریور ۱۳۸۵، سازمان نظام مهندسی گیلان.

-لوح تقدیر و احراز مقام خادم فرهنگی، در همایش تجلیل از خادمان میراث فرهنگی گیلان (به مناسبت سی امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران)، ۱۴ آذر ۱۳۸۷، سازمان میراث فرهنگی و استانداری گیلان.

-لوح تقدیر و احراز عنوان مهندس پیش‌کسوت برگزیدهٔ گیلان، به خاطر بیش از چهل سال تلاش در راه آبادانی کشور، ۶ اسفند ۱۳۹۰، سازمان مهندسی ساختمان استان گیلان.^[۱۶]

-تقدیر به مناسبت روز معمار، ۶ اردیبهشت ۱۳۸۶، موزه میراث روستایی گیلان.

-لوح سپاس و نشان ویژه رشت، به پاس تلاشهای وی در کارگروه انتخاب نام روز رشت، ۱۳ دی ۱۳۹۷.

نویسنده

Sholeh Gharibi

شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.